Dodatki mineralne w aspekcie kompozytów cementowych

Rozwój branży budowlanej w Polsce i na Świecie przyczynia się do ciągłego zwiększania zapotrzebowania na materiały budowlane, w tym również cement i beton. Jednak świadomość zagrożeń ekologicznych i działania ograniczające emisje CO2, powodują poszukiwanie i powstanie nowych rozwiązań w inżynierii materiałowej.

Rysunek 1. Klasyfikacja dodatków do betonu i oferowane dodatki mineralne ASTRA wg PN-EN 206:2014-04
Rysunek 1. Oferowane dodatki mineralne ASTRA wg PN-EN 206:2014-04

 

Efekty tych działań widoczne są również w aspekcie betonów cementowych. W ostatnich latach popyt na beton wzrasta, jednak nie wiąże się to z zwiększeniem produkcji klinkieru, który jest główną składową rozpowszechnionego cementu portlandzkiego. Rośnie natomiast produkcja cementów, w składzie których znajdują się dodatki mineralne pochodzenia antropogenicznego tj. popioły lotne, żużle wielkopiecowe, pyły krzemionkowe.

Wzrost ich zastosowania jest możliwy dzięki obszernym pracą badawczo-rozwojowym, które umożliwiły poznanie i popularyzacje powyższych dodatków.

Czy zatem obecny stan wiedzy należy uznać za wystarczający, a istniejące i popularne dodatki za jedyne możliwe rozwiązanie? Odpowiedź brzmi NIE. Wprowadzanie odnawialnych i ekologicznych źródeł energii, powoduje że produkcja niektórych dodatków antropogenicznych będzie spadać, co stanowi o ryzyku braku ich dostępności w nadchodzących latach.

W normie do betonu PN-EN 206:2014-04, która pozwala i pokazuje jak stosować dodatki do betonu, znalazła się definicja dodatku tj. „drobnoziarnistego nieorganicznego składnika stosowanego do betonu w celu poprawy niektórych właściwości lub uzyskania właściwości specjalnych”, który dodawany jest zazwyczaj powyżej 5% masy cementu.

 

Rysunek 2. Klasyfikacja dodatków do betonu

 

Tak sformułowana definicja nie ogranicza, możliwości stosowania innych nowatorskich dodatków do betonu, które w skali kraju nie cieszą się jeszcze dużą popularnością. Odnosząc się do obowiązujących wytycznych krajowych, dodatki do betonu należy podzielić zgodnie z schematem (rysunek 1). W grupie dodatków typu II zaznaczono oferowane przez firmę ASTRA dodatki mineralne pochodzenia naturalnego, o cechach umożliwiających ich stosowanie w tradycyjnych betonach cementowych, jak również posiadające swoje unikatowe właściwości wyróżniające je od pozostałych dodatków dostępnych na rynku.

Wytyczne krajowe stanowiące o możliwości stosowania dodatków typu II podają odrębne normy dla właściwości i wymagań stawianym popiołom lotnym (PN-EN 450-1), pyłom krzemionkowym (PN-EN 13263-1) i granulowanym żużlom wielkopiecowym (PN-EN 15167-1).

W kwestii innych dodatków typu II nie powstały wytyczne krajowe umożliwiające ocenę użyteczności tych dodatków, w aspekcie granicznych parametrów opisujących możliwość ich stosowania. Można jednak posiłkować się normami zagranicznymi na przykład ASTM C618.